In Parijs is het Musée Guimet het middelpunt van controverse over het verdwijnen van het woord "Tibet" uit de collectie.
Door De nieuwe Obs met AFP
Het Nationaal Museum voor Aziatische Kunst-Guimet, in Parijs. ALFONSO JIMENEZ//SIPA
Een Parijse instelling beschuldigd van het "uitwissen van het bestaan" van Tibet. Het Guimet Museum is woensdag 2 juli het doelwit van een rechtszaak, waarin het wordt beschuldigd van het verwijderen van de naam van deze Chinese regio uit zijn collecties ten gunste van de uitdrukking "Himalaya-wereld".
"Sinds februari 2024 is de naam "Tibet" (...) vervangen door de benaming "Himalayan World" of "Tibetaanse Kunst" , zo staat te lezen in het administratief beroep van vier verenigingen. Zij verdenken het Guimet Museum ervan "verwarring te willen zaaien over de culturele bijzonderheid van Tibet met het - politieke - doel het bestaan van Tibet uit te wissen" .
Het Guimet Nationaal Museum, een walhalla voor Aziatische kunst, wijst deze beschuldigingen resoluut van de hand en ontkent in een verklaring aan AFP elke poging om "een cultuur onzichtbaar te maken, laat staan de Tibetaanse identiteit te ontkennen."
Lees ook
Portret van Nepal, India, Tibet... Het buitengewone leven van ontdekkingsreiziger en anarchist Alexandra David-Néel
De controverse raakt aan een uiterst gevoelige kwestie voor Tibetanen in ballingschap. Zij beschuldigen Peking ervan de cultuur van deze eeuwenoude boeddhistische theocratie te willen uitroeien. Deze regio werd in 1965 een van China's 'autonome regio's' nadat er opstanden hadden plaatsgevonden.
Al enkele jaren gebruikt Peking in zijn officiële communicatie in andere talen dan het Chinees de term 'Tibetaanse Autonome Regio' niet meer, maar 'Xizang Autonome Regio'.
In Frankrijk ontstond de controverse in de zomer van 2024 na een column van een dertigtal onderzoekers die het Guimet Museum en het Quai Branly Museum, gewijd aan primitieve kunsten, ervan beschuldigden "te buigen" voor China door het woord Tibet te schrappen en te voldoen aan de "desiderata (...) van China door de geschiedenis te herschrijven" . Vier Franse verenigingen voor de verdediging van Tibetanen, verdedigd door Lily Ravon en William Bourdon, namen het over en dwongen het Guimet Museum om zijn standpunt te wijzigen alvorens de zaak woensdag voor de administratieve rechtbank te brengen.
‘Een bewuste keuze’ en ‘een politieke onderstroom’In hun beroepschrift wordt specifiek gepleit voor een ‘overmacht’, die wordt gekenmerkt door een brief van 5 mei 2025, waarin het museum hun verzoek afwijst om de uitdrukkingen ‘Himalayawereld’ en ‘Tibetaanse kunst’ van de etiketten of de website te verwijderen.
Volgens hen beantwoorden deze voorwaarden aan "geen enkele wetenschappelijke of historische logica" en "schenden" ze de statutaire missie van dit museum, namelijk "de kennis van (zijn) collecties te bevorderen" en bij te dragen "aan educatie, opleiding en onderzoek" .
LEES OOK > In Tibet woeden de bloedige conflicten tussen Christus en Boeddha
"Hoewel vier van de vijf leden van de raad van bestuur van het museum notoir nauwe banden met de Chinese overheid hebben, is het moeilijk om geen politieke ondertoon te bespeuren en geen bewuste keuze van het Guimet Museum om te voldoen aan de eisen van de Chinese lobby die in Frankrijk achteloos wordt doorgegeven", aldus Ravon en Bourdon in een verklaring aan AFP.
De eisers vorderen nu bij de bestuursrechter dat het museum het woord ‘Tibet’ opnieuw opneemt in de collecties ter presentatie van de tentoonstellingsruimten, op de etiketten bij de kunstvoorwerpen en in brochures.
Het Guimet Museum verdedigt zichzelfHet museum verzekert in reactie hierop dat "Tibet zeer aanwezig is en wordt benadrukt door de tentoonstelling van borden waarop de termen "Tibet" en "Tibetaans" voorkomen ." De term Tibet komt "23 keer" voor in de nieuwe collectiegids van april 2025, zo wijst het museum AFP erop.
De instelling zegt te begrijpen dat deze terminologische veranderingen "reacties kunnen oproepen" , maar rechtvaardigt ze met de wens om "de historische en culturele realiteit" van haar collecties en van een regio die "de huidige of vroegere politieke grenzen ver overschrijdt, beter te weerspiegelen". "Dit is geenszins een reactie op externe druk", benadrukt het museum ook, terwijl Peking in het verleden al is beschuldigd van het uitoefenen van druk op culturele instellingen.
Door De nieuwe Obs met AFP
